Seks, drugs en Rock 'n Roll in de Gouden Eeuw - Benjamin Roberts - ebook

In een vroeg zelfportret uit 1628 heeft Rembrandt een Wolf-Cut kapsel en een gouden oorbel in zijn linkeroor. Tegenwoordig zou deze jonge schilder zich wellicht als queer of 'questioning' identificeren, en hij was zeker niet de enige. Seks, Drugs en Rock 'n' Roll in Rembrandts Tijd beschrijft hoe welvarende jonge mannen, zoals Rembrandt, volwassen werden tijdens de economische bloei van de vroege zeventiende eeuw. Op basis van nieuw onderzoek illustreert historicus Benjamin Roberts in deze herziene editie hoe tijdens Rembrandts generatie de conventionele seksuele normen vervaagden, hoe zij hun seksualiteit ontdekten (ook in de LGBTQIA+-gemeenschap), en met drugs en alcohol experimenteerden. Roberts laat zien dat de jeugd met hun dickpics en ander buitensporig gedrag van allertijden zijn.

Zonder zeelieden was de Gouden Eeuw er nooit geweest. Zonder door hen bedreven handelsvaart en visserij was de unieke bloei van Nederland in de zeventiende eeuw nooit tot stand gekomen. Dit boek gaar over die zeevarenden, vooral in Europa. Wie waren zij, de schepelingen van de Oostzeevaarders, de IJslandvaarders, de walvisvaarders en alle anderen die op de Noordzee, het Hoge Noorden, de Oostzee en de Middellandse Zee actief waren? Ze konden slachtoffer worden van de woeste elementen, van kaperij, piraterij en oorlogsgeweld? Hoe was hun lot als ze slaaf werden gemaakt? In dit boek komen niet alleen deze vragen aan bod, maar wordt ook ingegaan op de rol van vrouwen en het leven van de achterblijvenden. Zo veel mogelijk met getuigenissen uit de tijd zelf.

Johan Huizinga schreef eens dat het verlangen van stedelingen naar 'de behaaglijke rust van een blij buitenleven' onze Gouden Eeuw kenmerkte. Aan het einde van deze periode zag hij dat verlangen verwerkelijkt in de aanleg van talloze buitenplaatsen in met name het Hollandse landschap. Maar ook elders in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden groeide en bloeide de buitenplaatscultuur. Dit fraai geïllustreerde boek beschrijft het ontstaan en de ontwikkeling van dit verschijnsel en de invloed die Holland had op de andere gewesten wat betreft bouwstijl en tuinaanleg. Buitenplaatsen in de Gouden Eeuw laat niet alleen zien dat er een grote verscheidenheid was in woon- en recreatiecultuur, maar ook hoe belangrijk in dit verband de bovengewestelijke contacten waren tussen bestuurlijke en economische elites van de Republiek.

Het tweede deel is voornamelijk gewijd aan het maatschappelijk leven in de ruimste zin van het woord. De 17e-eeuwse Hollander staat vóór ons bij zijn vermaak en feestelijkheden, maar ook in zijn arbeid en zijn grote ondernemingen. In het laatste hoofdstuk worden de grenzen van het kleine land aan de Noordzee ver overschreden: een van de meest typerende eigenschap van de Hollandse aard, het zeemanschap, wordt door de schrijver met bijzondere liefde getekend. Hij vergeet daarbij niet dat dit met een andere eigenschap, waar wij misschien met niet zo veel naïeve trots voor uitkomen, het koopmanschap, zeer nauw verbonden was. En waarom zouden wij ook deze kwaliteit niet al haar waarde laten? Als datgene wat deel II van dit boek beschrijft, met één woord getypeerd moet worden, zou dit dan niet zijn: ondernemingszin? Deze heeft de Gouden Eeuw in allerlei opzichten groot gemaakt; zodra hij verflauwt, wordt het volk waarlijn klein. De auteur toont hiervoor een open oog: hij laat helder naar

Drie eeuwen, ongeveer tien generaties scheiden ons van onze voorouders der Gouden Eeuw, betrekkelijk een korte spanne tijds in de geschiedenis, en toch welk een verre onbekende wereld is ze voor de meesten van ons. Wij menen er een zekere vertrouwdheid mede te hebben door een algemene indruk die ons voorzweeft van de taferelen die Frans Hals, Jan Steen, Pieter de Hoogh en andere vermaarde kunstenaars uit die tijd hebben weergegeven op hun doeken. Maar eerlijk moeten wij bekennen dat wij met enige verbazing en onbegrip staan, wanneer wij allerlei details van de schilderstukken gaan bekijken. Waarvoor dient het merkwaardige huisraad dat die vrouw hanteert? Wat voor spijzen worden daar opgediend? Wat is de betekenis van dit of da toiletvoorwerp dat gebruikt of gedragen wordt? Wat betekent het spel waarmee een groepje kinderen zo druk bezig is? Dergelijke vragen stellen wij ons vooral bij het zien van de oud-Hollandse genrekunst voor en na, en herhaaldelijk is het voorgekomen dat geijkte

Dat populair drukwerk een rijke bron is voor mentaliteitshistorisch onderzoek wordt zelden betwist. Wel is de opvatting dat de inhoud van goedkope boekjes en pamfletten simpelweg het wereldbeeld van het gewone volk weerspiegelt, inmiddels naar het rijk der fabelen verwezen. Populair drukwerk kan pas optimaal als bron worden benut, als we haar sociaal-economische en culturele betekenis in de samenleving waarin het circuleerde hebben vastgesteld. In 'Populair drukwerk in de Gouden Eeuw' wordt op basis van dit wetenschappelijke inzicht de Nederlandse almanak in de periode 1570-1705 voor het eerst uitputtend beschreven. In Deel I gaat het om de almanak als lectuur en vindt een analyse van de inhoud en de functies plaats. Er wordt uitvoerig ingegaan op de thema's astrologie, astrologische geneeskunde, religie, geschiedschrijving, vermaaksliteratuur en praktische informatie. In Deel II, waarin de almanak als handelswaar wordt beschreven, staan de makers, verspreiders en kopers van dit

In 1969 schreef Jan Donkers zijn laatste stuk over muziek. In 1979 deed hij dat weer. En in 2000 besloot hij dat het voor de laatste keer was dat hij een muziekfestival zou presenteren. Net als in 2010. Steeds dacht hij: Nu ben ik een oude man - het begint belachelijk te worden dat ik me met die 'kindermuziek' bezighoud. 2013: Jan Donkers is zeventig en hij begint een radioprogramma op KXRadio: hij draait platen van bandjes waarin zijn kleinkinderen hadden kunnen spelen. Belachelijk? Allerminst. Wat Donkers in 1969, 1973 en 1979 niet wist, weet hij nu: terwijl hij ouder werd, werd zijn lievelingsmuziek tijdloos. In Rock-'n-roll voorbij de midlifecrisis vertelt Donkers over zijn lange, bijzondere reis: via de muzikanten die hij sprak, de reizen die hij maakte, culminerend in - nota bene - een cruise. Hoe dat mogelijk is, begrijpt Donkers nog steeds niet. Want ouder hoeft niet per se wijzer te betekenen.