Nationalisme - Eric Storm - ebook

Het nationalisme is onmiskenbaar aan een opmars bezig. Dat maken recente verkiezingsoverwinningen van populistische politici over de hele wereld en ook in ons eigen land wel duidelijk. Wanneer is dit verschijnsel ontstaan en hoe heeft het zich ontwikkeld? Waarom vormde de Franse revolutie het startpunt en zien we sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie een opleving? In Nationalisme beschrijft Eric Storm de geschiedenis van dit fenomeen en de vaak verstrekkende gevolgen ervan. Zo bracht de uitvinding van de natiestaat politieke inspraak, maar lang niet voor iedereen: eeuwenlang werden vrouwen en mensen van kleur uitgesloten. Nationalisme werkte ook door in taal, sport en toerisme en zorgde er zo voor dat een wereld met afzonderlijke naties, elk met hun eigen identiteit, volstrekt vanzelfsprekend werd. Inmiddels zien we nationalisme overal terug: niet alleen in standbeelden en straatnamen, maar ook in andere vormen van cultureel erfgoed, in folklore, typische gerechten, zelfs in de

Het begrip 'nationalisme' is terug van weggeweest, ook binnen Europa. Ondanks de toenemende globalisering is het nationalistische denken de afgelopen jaren alleen maar sterker geworden. Maar deze liefde voor het vaderland heeft sinds de 20e eeuw wel een ander gezicht gekregen. Joep Leerssen geeft een historisch overzicht van de opkomst en ontwikkeling van het nationale denken in een culturele en ideeënvormende context. Hij laat zien hoe dit denken na 1800 een allesbeheersende, politieke ideologie is geworden en hoe het nog steeds onze kijk op de wereld en de geschiedenis kleurt en vertekent.

In 1945, vlak na de Tweede Wereldoorlog, schreef George Orwell wat een van zijn meest fameuze essays zou worden: 'Notes on Nationalism'. Al in de eerste alinea's trekt hij het begrip nationalisme breder dan gebruikelijk: voor Orwell gaat het om een nietsontziend geloof in een zaak of identiteit, waarbij alle middelen zijn toegestaan. Feiten en gezond verstand doen er niet langer toe. Partijdigheid bepaalt alles. In zijn lange inleidende essay beschrijft gelauwerd essayist Bas Heijne hoe Orwells tekst ontstond, maar vooral laat hij zien hoe actueel die nog is voor onze tijd, waarin het nationalisme zoals Orwell dat beschreef overal bloeit, emoties belangrijker zijn geworden dan feiten en de democratie in crisis verkeert. 'Een verbluffend en ongemakkelijk essay - vooral als je bedenkt dat het eigenlijk over jezelf gaat.' Rutger Bregman 'In zijn scherpzinnige inleiding laat Heijne zien hoe angstaanjagend actueel Orwells werk nog is.' Saskia Noort 'Een niet te negeren oproep om de strijd