Literair vermaak in de zeventiende eeuw - Jeroen Jansen - ebook

Waarom beleven we zoveel plezier aan het lezen van een goed boek? Waarom genieten we zo van treurige liedjes en het bespreken van droevige of amusante literatuur? In dit breed opgezette onderzoek ontrafelt Jeroen Jansen hoe scherpzinnigheid, ontraadseling, zintuiglijkheid, verwondering, emotionaliteit en ontspanning het genoegen van de zeventiende-eeuwse toehoorder en lezer waarborgden. Uitgangspunt vormt steeds de relatie tussen de auteur en zijn publiek, waartussen de tekst bemiddelt. Literatuur biedt zich in deze periode aan in een bonte variëteit van proza en poëzie, uiteenlopend van bondige spreuken en pakkende spreekwoorden tot vernuftige emblemen en deviezen, hartstochtelijk toneel, opbeurende liederen, schunnige raadsels en flauwe grappen. Deze studie laat zien wat die diversiteit aan teksten aantrekkelijk maakte, hoe ze de lezer geboeid hielden en hoe interpretatie, meegevoel en gezamenlijke consumptie voor literair vermaak moesten zorgen.

Wie 'zeventiende eeuw' zegt, denkt al snel aan Rembrandt, Amalia van Solms, Huygens, Van Schurman, en Spinoza, aan de VOC en aan pompeuze grachtenpanden vol weelde en schatten. De Republiek der Verenigde Nederlanden was in de zeventiende eeuw dan ook een politieke grootmacht, met wereldwijde handelsbelangen en een toonaangevend cultureel leven. Deze Nederlandse 'gouden eeuw' is vaak geroemd vanwege zijn religieuze tolerantie, artistieke creativiteit en economische innovatie. Tegelijkertijd is hij berucht vanwege betrokkenheid bij oorlogvoering, slavernij en militaire onderdrukking in Azië, Afrika en Amerika. Dit handboek biedt een rijk geïllustreerd en caleidoscopisch overzicht van dit veelbesproken tijdperk, geschreven door internationale experts. Een onmisbare gids voor iedereen die geïnteresseerd is in de mondiale geschiedenis en het dagelijks leven van de Nederlandse zeventiende eeuw. Helmer J. Helmers is senior onderzoeker bij het KNAW Humanities Cluster. Geert H. Janssen is

De kritische heruitgave van de oude bibliotheekcatalogi van de Franeker universiteit die in 2005 verscheen, maakt het mogelijk om het bezit van deze bibliotheek nauwkeurig te reconstrueren en allerlei boek- en universiteitshistorisch interessante aspecten te onderzoeken. Was zo'n vroegmoderne universiteitsbibliotheek, waar de boeken aan de ketting lagen, bedoeld om te gebruiken of was ze eerder een statusobject? Was de bibliotheek er voor professoren of voor studenten? Diende ze het onderzoek of herbergde ze uitsluitend naslagwerken? Was de collectie min of meer volledig? In deze bundel geven gerenommeerde wetenschapshistorici antwoord op deze vragen en beschrijven de context waarin de Franeker academiebibliotheek fungeerde. Inhoud: Woord vooraf JOS. M.M. HERMANS, Inleiding. Boeken in en rond de academiebibliotheken in Franeker en Groningen tot ca. 1700 De vier faculteiten: WOUT VAN BEKKUM, Hebraica en Rabbinica aan de universiteit van Franeker. Op basis van de publicatie der Franeker

Facsimile heruitgave naar de eerste druk. Historicus Johan Huizinga schetst in Nederlands beschaving in de zeventiende eeuw de cultuur in de Nederlanden in de Gouden Eeuw. Geestelijke en morele evenwichtigheid, matigheid, harmonie en innerlijke rust waren de pijlers waarop de samenleving in de Nederlanden rustte. Huizinga merkte ze vooral op in de schilderkunst van de Vlaamse Primitieven en de zeventiende-eeuwse meesters. Voor Huizinga paste het werk van Johannes Vermeer in een geest van volmaaktheid: hij zag er de adem van het leven er zelf ingaan.

Foucaults debuut in de wereld van filosofie en sociale wetenschappen stelt ons een simpele vraag: is degene die wij 'gek' of 'waanzinnig' noemen eigenlijk wel ziek? Of is de waanzin juist een aspect van de rede, waarmee we in dialoog moeten blijven? Waar het standaardbeeld wil dat er steeds meer begrip is ontstaan voor de waanzin, laat Michel Foucault in Geschiedenis van de waanzin zien dat er sinds de middeleeuwen eigenlijk weinig veranderd is. In vroeger tijden verbande men gekken naar het dolhuis, tegenwoordig huisvest men patiënten in een psychiatrische inrichting. Met veel aandacht voor historische details beschrijft Foucault hoe de verhouding tussen rede en waanzin weliswaar verschoven is, maar dat de waanzin datgene blijft wat verduisterd en buiten de rede gehouden moet worden. Over de auteur(s): Michel Foucault (1926-1984) werkte als hoogleraar onder meer aan het gerenommeerde Collège de France. Zijn werk en optredens brachten hem internationale bekendheid tot ver buiten de