Geschiedenis van het Ministerie van Justitie 1940-1945 - Marcel Verburg - ebook

Tijdens de oorlog bleef het Ministerie van Justitie in Nederland functioneren. Een parallel Ministerie in Londen bereidde intussen de terugkeer voor. Hoe gingen de Ministeries thuis en overzee om met de bezetting? De Tweede Wereldoorlog had voor het Ministerie van Justitie, net als voor de andere departementen, een onverwacht gevolg: opeens waren er twee. Behalve het oude departement, dat onder het wakend oog van de bezetter moest proberen zo goed en zo kwaad als dat ging te functioneren, kwam er ook een Ministerie van Justitie in Londen. Hier werd alles in gereedheid gebracht voor de terugkeer naar de democratie na de bevrijding. Marcel Verburg beschrijft de schizofrenie van het justitiële beleid in de oorlogsjaren, maar ook de idealen en angsten van hen die er werkten. Ook de Jodenvervolging en de rol van Justitie daarin komen aan bod.

Vergeleken met de Tweede Wereldoorlog was de daaropvolgende kwart eeuw voor het ministerie van Justitie een oase van rust. Al gebeurde er nog steeds genoeg. Eerst moesten de restanten van de oorlog worden opgeruimd, in de vorm van bijzondere rechtspleging, en onder andere de zorg voor opname van oorlogswezen. Tegelijk moest aan de wederopbouw gewerkt worden. De bevolkingsgroei zorgde daarbij voor toenemende werkzaamheden voor politie en rechtspraak en voor de groei van taken voor kinderbescherming en gevangeniswezen. Daarnaast kwam de welvaart, die ertoe leidde dat meer mensen een auto of brommer konden kopen, wat voor meer verkeer en daarmee verkeersovertredingen zorgde. Ook waren er de nodige saillante incidenten. Zo stopte een hoge ambtenaar een geheim rapport van de Veiligheidsdienst bij het oud papier, waarna het in De Telegraaf werd gepubliceerd. Het was een tijd waarin crystal meth zonder recept bij de apotheek te koop was en abortus werd beschouwd als iets waarover de arts en

Met het indrukwekkende De pijn die blijft. Ooggetuigenverslagen van het bombardement van Nijmegen, 22 februari 1944, richtte Bart Janssen in 2005 een monument op voor honderden oorlogsslachtoffers. Maar zijn werk was niet af. Het grote aantal gevallenen uit de periode dat Nijmegen frontstad was, van september 1944 tot maart 1945, de slachtoffers van kleinere bombardementen, van de jodenvervolging, van de Arbeitseinsatz, van ongelukken met Duitse en geallieerde legervoertuigen, maar ook kinderen die met gevonden munitie speelden. Zij allen verdienen een plaats in het collectieve geheugen van de stad. Dus trok Bart Janssen dertien jaar lang opnieuw door het land om de herinneringen en verhalen van nabestaanden op te tekenen en foto's van Nijmeegse oorlogsslachtoffers te verzamelen. Het resultaat is nog omvangrijker dan De pijn die blijft en minstens zo imponerend.

Het Scholtenhuis, het statige herenhuis aan de Grote Markt in Groningen, was tijdens de bezetting van Nederland het hoofdkantoor van de Duitse Sicherheitsdienst in Noord-Nederland. Het staat symbool voor vijf jaren van onderdrukking en terreur. Het was de plek waar vele mensen zijn verhoord, vernederd en gemarteld; voor een groot aantal van hen het vertrekpunt naar de dood. Tot nu toe ontbrak een complete wetenschappelijke studie over het huis, zijn bewoners en bezoekers, de gepleegde daden en de organisatiestructuur en de hiërarchie binnen de Sicherheitsdienst. In deze driedelige serie over Het Scholtenhuis wordt uiteengezet hoe de terreur zo uit de hand kon lopen. Historica Monique Brinks, directeur van de Stichting Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen plaatst de daden van de SD in de context van het Duitse politieke systeem en de waan van de dag. Haar objectiviteit maakt de ontluistering over het schrikbewind op het Scholtenhuis tot een beklemmend relaas. Naast een gedegen

Ook met film probeerde de Duiters tijdens de Bezetting het Nederlandse 'broedervolk' te bekeren tot het nationaalisme. Elk bioscoopprogramma begon verplicht met twee weekjournaals: het ToBis Hollandsch Nieuws en het UFA Wereldnieuws. Valse voorlichting, verheerlijking van nazi-kopstukken heroïsche 'frontbewegingen', vrolijke 'Arische' kinderen van Jeugdstorm en Hitlerjugend, alles perfect in beeld en geluid gepresenteerd. Een vergeten stukje oorlogsgeschiedenis is in dit boek alsnog op schrift gesteld. Met als unieke bijlagen de complete inhoudsopgaven van de hier tijdens de Bezetting vertoonde bioscoopjournaals.