De studie - Joelle Charbonneau - ebook

Christine de Pizan is tegenwoordig vooral bekend door werken als De Stad der Vrouwen, waarin de positie van de vrouw wordt verdedigd. In haar eigen tijd was ze echter minstens zo bekend door haar meer didactische en politiek gerichte werken. De lange weg der studie (geschreven in de winter van 1402-1403) is een schitterend voorbeeld van Christines kijk op de maatschappij, gecombineerd met een pleidooi voor studie en kennis. De tekst is gegoten in de vorm van een visioen waarin gezocht wordt naar de ideale heerser die in zijn eentje de hele aarde zou moeten besturen. Scherpe kritiek op het gedrag van de heersende klasse (in dit geval de adel) en op het misbruik van rijkdom en macht, en een pleidooi voor het toepassen van rede, kennis en wijsheid maken de tekst ook voor hedendaagse lezers hoogst actueel. Vertaling dr. Ren .V. Stuip (Universiteit Utrecht).

Het uit twee delen bestaande 'Een studie over de slechtheid van de staat' is een radicaal pleidooi voor (politiek) individualisme. De sociaal-democratische consensus, uitgedragen door ogenschijnlijk uiteenlopende politieke partijen als de PvdA, het CDA én de VVD, wordt fel bekritiseerd op morele en economische gronden. Betoogd wordt dat de verzorgingsstaat niet gemoderniseerd, maar afgeschaft moet worden; dat democratie geen neutrale procedure is, maar onlosmakelijk verbonden met sociaal-democratie; dat de overheid nooit iets kan bijdragen aan 'het algemeen belang'; dat onderwijs, gezondheidszorg en de woningmarkt volledig geprivatiseerd en gedereguleerd moeten worden; en dat 'samenbindende instituten' als het koningshuis, de Europese Unie en de publieke omroep gevaarlijke trekken vertonen. Hoewel 'Een studie over de slechtheid van de staat' de schijn heeft een rechtse verhandeling te zijn, wordt het vrijheidsideaal consequent, compromisloos en onpartijdig verdedigd, ook als dat

In deel I van 'Een studie over de slechtheid van de staat' (2016) stond de filosofische onderbouwing van het vrijheidsideaal centraal. In deel II ('kapitalisme en socialisme') wordt gesteld dat politiek individualisme ook werkbaar is en dat het vrijemarktkapitalisme tot de hoogst mogelijke levensstandaard leidt. Steeds wordt speciale aandacht besteed aan de positie van de zwakkeren, omdat armoedebestrijding en emancipatie de meest gebruikte argumenten zijn voor een sterke staat. Hoewel het kapitalisme een slechte reputatie heeft, is het een systeem van vrijwillige samenwerking en ruil. Het geeft ondernemers het recht om consumenten op de beste, goedkoopste en klantvriendelijkste wijze te bedienen, waardoor het welzijn van gewone mensen continu en spectaculair stijgt. De wetenschappelijke argumenten tegen het kapitalisme (marktfalen, collectieve goederen, vraaguitval, ongelijkheid, etc.), zoals aangehaald door beroemde economen als Marx, Keynes en Piketty, blijken bij nadere beschouwing