De melancholie van het verzet - Laszlo Krasznahorkai - ebook

Midden in de winter slaat een eigenaardig circus zijn tenten op in een kleine Hongaarse stad. De grootste attractie van het circus moet het opgevulde lichaam van de grootste walvis ter wereld zijn. Meteen doen de meest bizarre geruchten de ronde. De circusmensen zouden sinistere doelen nastreven, en de bange burgers klampen zich vast aan alles wat hun een beetje zekerheid kan bieden - van waarzeggerij tot astrologie, van vreemdelingenhaat tot allerlei vormen van totalitarisme. Dit biedt enkele bewoners de kans zich over te geven aan hun ongebreidelde zucht naar macht. De melancholie van het verzet kent dan ook onvergetelijke personages, van de kwaadaardige mevrouw Eszter die de overname van het stadje voorbereidt, en haar slappe echtgenoot, tot Valuska, de ongelukkige held van het verhaal die met zijn hoofd in de wolken loopt en de enige zuivere en nobele ziel in de roman is, iets wat bij Krasznahorkai geen aanbeveling is.

In Het begin van de melancholie betoogt Ben Schomakers dat we ons hoofd niet moeten afwenden van ons verdriet. Immers, verdriet kan ons inzicht geven in wie wij zijn, maar ook in wat een mens is. In dit prachtige essay komen verschillende, zeer herkenbare facetten van onze omgang met verdriet en melancholie aan bod: de moeizaamheid van de troost, het geheugen van het verlangen, het dwepen met het tragische en het vrije-onvrije verder leven na het verdriet. Een originele kijk op melancholie als hoopgevende bron van inzicht in de structuur van de ziel en het bestaan.

Niet alleen de aftocht van het christendom, maar ook de opkomst van de publieke religie heeft het rouwen veranderd. Zo ontstonden nieuwe mythes rondom het rouwen. Wat betekent dit voor de psychiatrie die onderscheid maakt tussen rouw en depressie? Naar die vraag gaat de auteur op zoek. Freud, Vestdijk en Camus wijzen hem hierbij de weg met hun gedachten over het christendom, rouw, depressie en opstandigheid. Maar ook de ervaringen die hij zelf opdeed, onder meer in zijn psychose na zijn vroege afscheid van het geloof en daarna in zijn eigen depressies. Maar ook in de rouw na de dood van zijn geliefde die hem opnieuw deed verlangen naar een vorm van transcendentie. Het corona-virus bracht andermaal gevoelens van rouw teweeg, maar ook een hernieuwde verbondenheid met alles. Zou het mogelijk zijn om rouw en melancholie in een ander format te gaan zien? Meer ecologisch, als deel van een golfslag in een veel groter geheel. Zo werd het christendom als rouwproces de bottomline voor een essay

Een spannende historische roman over het verzet in Parijs tijdens de Tweede Wereldoorlog.