Nu we hier toch zijn

Al tien jaar lang neemt Audrey elke dag dezelfde route naar haar werk.

Soms brengt een verkeerde afslag je precies op de juiste bestemming Al tien jaar lang neemt Audrey elke dag dezelfde route naar haar werk. Zodra ze de rotonde naar het parkeerterrein nadert, verandert ze in Audrey van hr. Die Audrey is gemotiveerd en betrouwbaar, drinkt groene thee en maakt iedere dag to-dolijstjes. Maar eigenlijk staat ze op instorten. Elke ochtend wordt het moeilijker om uit bed te komen; ze gebruikt de snoozefunctie steeds vaker. En telkens als ze de rotonde ziet verschijnen, stelt ze zich voor hoe het zou zijn om gewoon door te rijden en een ander leven te beginnen. Groots en meeslepend, zoals in haar lievelingsfilms. Maar in plaats daarvan doet ze wat er van haar verwacht wordt. En niemand die haar doorziet. Tot ze op een maandagochtend Lynx ontmoet. Hij weet vanaf de steiger waarop hij staat te schilderen steeds haar aandacht te trekken en zijn 'leven in het nu'-mentaliteit wakkert iets in haar aan. Voor één keer besluit Audrey te doen wat ze altijd al wilde. Ze

Dit is slechts het eerste stadium. Zaaier en zaad inwisselbaar: wij zijn prachtig maar gevoelig en gewend aan de wildernis dus voeg vooral geen kunstmest toe en geef ons niet te veel water maar bedek ons met een dun laagje fijne grond en houd ons klam. Amen. We zijn altijd ergens en eigenlijk nooit alleen, of we dat nu willen of niet. Maar wat als de aarde waarop we staan ineens als een modderstroom onder onze voeten wegspoelt of ons als los zand door de vingers glipt? Hoe herpakken we ons dan en wat hebben dwaallichtjes, onderwatervogels en een koor boze bloemen ons daarover te zeggen? Nu we er toch zijn is geen weerspiegeling van de wereld zoals die is, maar een verkenning van de wereld zoals die zou kunnen zijn. De poëzie in deze bundel schept een universum waarin geschiedenissen, verhoudingen en situaties nooit stabiel zijn maar altijd bewegen in de richting van een antwoord op de vraag hoe we er, in godsnaam, dan maar het beste van kunnen maken.

Wat mogen we blij zijn dat we hier & nu leven! Het gaat behoorlijk goed met natuur en milieu in Nederland. Lucht- en watervervuiling zijn sterk afgenomen. Libellen, krakeenden en lepelaars doen het uitstekend en het water is zo schoon dat zelfs de kroeskoppelikaan hier weer kan leven. Ook mondiaal is er goed nieuws. Armoede en honger nemen af, er zijn meer bultrugwalvissen en berggorilla's en de kindersterfte daalt, zelfs in bandietenlanden, schrijft Simon Rozendaal in zijn nieuwste boek Wat mogen we blij zijn dat we hier & nu leven! Hij legt uit dat welvaart geen bedreiging, maar een bescherming is voor de natuur, noteert dat de meeste doemdenkers uit het verleden ongelijk hadden, nuanceert de opwarming van de aarde, rekent voor dat kernenergie duizendmaal zo duurzaam is als zon en wind en vindt 25 miljard euro om de groei van bramen te voorkomen een beetje veel.

Geveld door Covid-19 brengt een jonge vrouw twee maanden door in bed. Beperkt in haar bewegingsvrijheid, springt ze heen en weer tussen situaties waarin machtsverhoudingen een rol spelen. Ziek- tegenover gezond zijn, mannen tegenover vrouwen en het geheel tegenover het individu. Als jonge vrouw die een zwaar ziekbed heeft beleefd, kan ze zich niet ontrekken aan de pure willekeur. Het is toeval wie ziek wordt, wie binnen bepaalde grenzen geboren wordt en wie als vrouw. In Hoe zijn we hier gekomen? spit ze in haar herinneringen op zoek naar de wortels van de vraag hoe we hier gekomen zijn. In dit land, dit lichaam en dit politieke klimaat. De bundel is een aaneenrijging van schurende situaties en gedachten, in verre oorden en dichtbij huis.

Geveld door Covid-19 brengt een jonge vrouw twee maanden door in bed. Beperkt in haar bewegingsvrijheid, springt ze heen en weer tussen situaties waarin machtsverhoudingen een rol spelen. Ziek- tegenover gezond zijn, mannen tegenover vrouwen en het geheel tegenover het individu. Als jonge vrouw die een zwaar ziekbed heeft beleefd, kan ze zich niet ontrekken aan de pure willekeur. Het is toeval wie ziek wordt, wie binnen bepaalde grenzen geboren wordt en wie als vrouw. In Hoe zijn we hier gekomen? spit ze in haar herinneringen op zoek naar de wortels van de vraag hoe we hier gekomen zijn. In dit land, dit lichaam en dit politieke klimaat. De bundel is een aaneenrijging van schurende situaties en gedachten, in verre oorden en dichtbij huis.

Philip Landau en Sara Lewender waren mijn joodse grootouders, geboren in Polen. Ze woonden in de Plantage Franschelaan in Amsterdam, nu Henri Polaklaan. Ik heb ze niet gekend. Wie waren ze en hoe zag hun leven er in Amsterdam uit? Philip ontmoette Sara in Danzig en verhuisde met haar naar Lübeck. Broer Abram Landau kwam met zijn vrouw Perel over uit Polen. Beide broers werkten er in de suikerindustrie. Toen het er voor hen niet langer veilig was, vertrokken ze in 1932 naar Amsterdam. Daar richtten ze de Chocolade en Suikerwerkfabriek Gebr. Landau op. In Amsterdam kwamen de families Landau tot bloei, niets was er 'Voor Joden Verboden'. De broers leverden bonbons en marsepein aan De Bijenkorf en de HEMA. Abram was voorzitter van de Jiddische culturele arbeidersvereniging Anski, Philip was er toneelspeler. Hun vrouwen waren actief in het sociale leven, ze ontvingen thuis vele gasten. Dit verhaal geeft een beeld van de gelukkige, vooroorlogse tijd van de familie Landau in Amsterdam. En van

We zijn in een fout vakantiepark in Zuid-Europa, in een postkantoor, in een ziekbed, op de markt, in een spookcafé, in een beschimmeld Limburgs huisje, het station van Maastricht, een volle tram, de slijmerige regen. Sylvia Witteman kijkt om zich heen en verwondert zich over de merkwaardigheden van het dagelijks leven. Waarom verkoopt de Hema geen shirts met 'Cute little vakkenvuller' erop? Waarom zou iemand in godsnaam een tatoeage nemen van een verwarmingsradiator? Of een opgezette kat in een bruidsjurkje hijsen? Waarom zijn er al oliebollen in oktober? Op deze vragen is geen antwoord, behalve: tragiek is overal. Niemand is later prinses, sinterklaasgedichten worden verhaspeld en als je een dode poes begraaft dan krijgt ze zand in haar oogjes. Het enige dat je kunt doen is een saucijzenbroodje eten en verder met je leven.