Het dolhuis

Het leven van een kleine jongen in een psychiatrische inrichting.

Een jong meisje, Mikaela Lijphart, ontmaskert bij toeval de echte dader van de lustmoord op de scholiere Winnie Maas waarvoor haar vader al zestien jaar opgesloten zit in een psychiatrische inrichting in Lejnice.

Boek 2 van de Geheimen-serie. Alice is een onopvallende tiener met een duister verleden: haar moeder heeft lang geleden haar stiefvader vermoord, en zit nog altijd in een psychiatrische inrichting…

Verkiezingen. Aan de rand van Turijn is de psychiatrische inrichting Cottolengo opgetuigd als stemlokaal, en de communistische intellectueel Amerigo Ormea komt een dagje als vrijwilliger stemmen tellen. Een eindeloze reeks kiezers trekt aan zijn ogen voorbij, die hij allemaal ontoerekeningsvatbaar acht: van zieltogende oudjes tot vreemde schepsels gehuld in witte lakens. Bovendien ziet hij hoe die lammen en blinden worden gemanipuleerd door de nonnen en priesters: stem op stem gaat naar de christendemocraten.In Amerigo's binnenste gaat het tekeer: hij heeft altijd in democratische vooruitgang geloofd - meer specifiek: een vooruitgang naar links - maar nu vraagt hij zich plots af: kunnen deze mensen, van wie sommigen nooit buiten de muren van de inrichting zijn geweest, wel over de toekomst van het land beslissen? En tegelijkertijd realiseert hij zich dat hij zijn dag veel liever had willen doorbrengen met zijn maîtresse Lia. Wat stemt zij eigenlijk?

'Acht jaar geleden achtte men het voor de eerste maal dienstig mij naar een gekkenhuis te brengen'. Dit was de eerste zin in het eerste boek van Maarten Biesheuvel.De krankzinnigheidsverhalen van hem behoren tot de beste die hij heeft geschreven. Toen de eerste verhalen verschenen was dat een sensatie: nooit eerder schreef iemand zo onbevangen, zo ontwapenend eerlijk en met zo'n sterke verbeeldingskracht over het verblijf in een psychiatrische inrichting. De beschrijvingen van de dagelijkse kwellingen door manische depressiviteit waren taboedoorbrekend. Na zijn eerste opname schreef hij: 'Ik wil niet voor een tweede keer naar een gekkenhuis en daarna twee jaar lang huilend en bibberend van angst in mijn eigen huis zitten.' Maar hij blijft zijn hele leven manisch depressief (hij noemt het zelf zijn 'romantische inborst'), lijdt aan het horror vacui (angst voor de leegte die hij steeds voelt) en aan levensangst: hij zal nog een paar worden opgenomen, ook nog eind 2017. In de loop der jar…

In haar indrukwekkende 4-meilezing uit 2021 schrijft Roxane van Iperen over onze collectieve herdenking en het gevaar om in een oppervlakkig verhaal te blijven steken. Als je echt stil wil staan bij oorlogsleed, zonder valse nostalgie, moet je het complete verhaal willen kennen. Van Iperen laat zien dat oorlog niet onbeschrijflijk of onvoorstelbaar is. Zo ook in haar reconstructie van de nachtelijke ontruiming van de joods-psychiatrische inrichting Het Apeldoornsche Bosch in 1943. Decennialang werd er over die gruwelijke gebeurtenis gezwegen. In hoeverre reconstructies, verhalen of herdenkingen iets van dat zwijgen opheffen, is niet te zeggen. Het gaat om het streven. Eerst naar weten en dan, wellicht, naar geloven dat alles wat de stemmen ons vertellen echt heeft plaatsgevonden, en dat het onvoorstelbaar noch onbeschrijflijk is.

In haar indrukwekkende 4-meilezing uit 2021 schrijft Roxane van Iperen over onze collectieve herdenking en het gevaar om in een oppervlakkig verhaal te blijven steken. Als je echt stil wil staan bij oorlogsleed, zonder valse nostalgie, moet je het complete verhaal willen kennen. Van Iperen laat zien dat oorlog niet onbeschrijflijk of onvoorstelbaar is. Zo ook in haar reconstructie van de nachtelijke ontruiming van de joods-psychiatrische inrichting Het Apeldoornsche Bosch in 1943. Decennialang werd er over die gruwelijke gebeurtenis gezwegen. In hoeverre reconstructies, verhalen of herdenkingen iets van dat zwijgen opheffen, is niet te zeggen. Het gaat om het streven. Eerst naar weten en dan, wellicht, naar geloven dat alles wat de stemmen ons vertellen echt heeft plaatsgevonden, en dat het onvoorstelbaar noch onbeschrijflijk is.

Wat begint als een gunst en een psychiatrisch experiment, eindigt in een vlucht om de geestelijke gezondheid te bewaren, de waarheid boven tafel te krijgen en alles wat dierbaar is in leven te houden.